Soru: Ramazan ayında kefaret gerektirecek şekilde orucunu bozan bir kadın gün içerisinde hayız olursa ondan kefaret düşer mi?
FETVA
Kadının oruç tutabilmesi için hayız ve nifas gibi durumlardan temiz olması gerekir.[1] Bu hallerdeki kadının oruç tutması caiz olmadığından Ramazan bittikten sonra güne gün orucunu kaza eder. Nitekim Aişe (r.a) annemiz, kendisine “Kadınlar hayızlı iken kılamadıkları namazları kaza etmezler de tutamadıkları oruçları neden kaza ederler” şeklinde soru soran kadına “Allah Rasulü ﷺ zamanında başımıza böyle haller geldiğinde namazı değil; orucu kaza etmekle emrolunurduk.”[2] şeklinde cevap vermiştir. Ramazan ayında gün içerisinde Hanefilere göre yeme-içme veya cima ile (önden cinsi birleşmeyle) orucunu bozan kişiye ise bozduğu günün kazasıyla birlikte kefaret de gerekir.[3]
Buna göre Ramazan ayında kefaret gerektirecek bir şekilde orucunu bozan bir kadın, gün içerisinde hayız olursa ondan kefaret düşer. Çünkü hayız, rahimde toplanmış olan kanın, belli aralıklarla vücuttan çıkması şeklinde gerçekleşir. Aynı gün içerisinde kanın vücudun dışına çıkmasıyla günün başlangıcında da hayız var kabul edilir ve kefaret düşer.[4]
Şafiîlere göre ise kefaret, yeme-içme ile değil; yalnızca orucun cinsi münasebetle bozulmasıyla gerekir.[5] Bu durumda da sahih olan görüşe göre kadına değil sadece erkeğe kefaret gerekir.[6] Nitekim Allah Rasulü ﷺ cima ederek orucunu bozan adama kefareti emretmiş lakin hanımına da kefaret gerektiğini söylememiştir.[7]
[1] Alâuddîn Ebu Bekir b. Mes’ûd el-Kâsânî, Bedâiu’s-Senâi’ fî Tertîbi’Şerâi’ (Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2010), 2/593-594.
[2] Müslim, Hayız, 69 (Hadis No: 335). “كَانَ يُصِيبُنَا ذَلِكَ فَنُؤْمَرُ بِقَضَاءِ الصَّوْمِ وَلاَ نُؤْمَرُ بِقَضَاءِ الصَّلاَةِ.”
[3] Burhanuddîn el-Merğînânî, el-Hidâye Şerhu Bidâyeti’l-Mübtedî (Karaçî: Mektebtu’l-Büşrâ, 2021), 1/348.
[4] el-Kâsânî, Bedâiu’s-Senâi’ fî Tertîbi’Şerâi’, 2/620.
[5] Şemsuddîn Muhammed b. Muhammed el-Hatîb eş-Şirbînî, Muğni’l-Muhtâc İlâ Ma’rifeti Me’ânî Elfâzi’l-Minhâc (Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2011), 1/592.
[6] Şihâbuddîn Ahmed b. Muhammed b. Ali b. Hacer el-Heysemî, Tuhfetu’l-Muhtâc bi Şerhi’l-Minhâc (Beyrut: Dâru’d-Dıyâ’, 2020), 3/699.
[7] Buhari, Savm, 30 (Hadis No: 1936).
