Soru: Ramazan’dan bir veya iki gün önce oruç tutarak onu karşılamak caiz midir?
FETVA
Allah Rasulü ﷺ “Ramazan’ı bir veya iki gün önceden oruçla karşılamayın. Yalnızca sizden birinin önceden adet olarak tutmuş olduğu bir orucu varsa ona devam edebilir.”[1] buyurmaktadır. Ulema zikredilen hadisin ümmetin Hıristiyanlara benzemesini yasaklama sadedinde varit olduğunu ifade etmektedir.[2] Nitekim Hırıstiyanlar Allah’ın ﷻ onlara farz kılmış olduğu oruç günlerinin sayısını kendi görüşleri doğrultusunda artırmışlardır.[3] Buna binaen hadisi şerif Şaban ayının son günlerini Ramazan ayı ile birleştirme kastıyla oruçlu geçiren kimse hakkında sadır olmuştur. Şayet bu günleri oruçlu geçiren kimse, bunu farz olarak telakki etmiyorsa söz konusu yasak onu kapsamamaktadır. Zira hadisi şerif mutad olarak nafile oruç tutan kimsenin[4] orucunun bu günlere denk gelmesi durumunda önceki adeti üzere oruç tutabileceğini ifade etmiştir.[5] Yine başka bir rivayette de Allah Rasulü’nün ﷺ bazı seneler Şaban ayının tamamını oruçlu geçirdiği zikredilmekte,[6] bu da Şaban’ın son günlerinde oruç tutmanın caiz olduğunu göstermektedir.
Ayrıca “Şaban ayı yarılandığında oruç tutmayı bırakın.”[7] rivayeti de bu ayda uzun süre oruç tuttuğundan zayıf düşüp Ramazan’da oruç tutma noktasında bir gevşeklik gösterebilecek kimse hakkındadır. Şayet Şaban ayının yarısından sonrasını oruçlu geçiren kimse hakkında böyle bir durum söz konusu değilse yasak kapsamına dahil değildir.[8]
[1] Buhari, Savm, 14 (Hadis No:1914); Müslim, Sıyâm, 21 (Hadis No:1082).
[2] Ebû Muhammed (Ebü’s-Senâ) Bedrüddîn Mahmûd b. Ahmed b. Mûsâ b. Ahmed el-Aynî, ’Umdetü’l-ḳārî fî şerḥi Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî (Beyrut: Daru İhyai Kütübi’l-Arabiyye, ts.), 10/272-273.
[3] Ebü’l-Hasen Burhânüddîn Alî b. Ebî Bekr b. Abdilcelîl el-Fergānî el-Mergīnânî, el-Hidâye şerhu bidâyeti’l-mübtedî (Sind: el-Büşra, 2021), 1/340.
[4] Pazartesi-Perşembe, Arefe, Aşure günleri vs…
[5] el-Mergīnânî, el-Hidâye şerhu bidâyeti’l-mübtedî, 1/640.
[6] Buhari, Savm, 52 (Hadis No:1970); Müslim, Sıyâm, 176 (Hadis No:1156).
[7] Ebu Davud, Sıyam, 12 (Hadis No:2337); Tirmizi, Savm, 38 (Hadis No:738).
[8] Ebü’l-Hasen Nûruddîn Muhammed b. Abdilhâdî es-Sindî, Ḥâşiyetü’s-Sindî ʿalâ Süneni İbn Mâce (Beyrut: Daru’l-Cil, ts.), 1/506.
