Soru:Üzerinde kedilerin dolaştığı ekinler idrar veya dışkı yapma ihtimaline binaen necis olarak değerlendirilir mi? Bu ekinlerden istifade edilmeden önce yıkamak gerekir mi?
FETVA
Eti yenmeyen hayvanların idrarı, teri ve salyası necistir. Her ne kadar kedi insanlarla içli dışlı bir hayvan olduğundan dolayı salyası ve teri necis kabul edilmese de Hanefi mezhebine göre idrarı necistir. Ancak fukaha zarurete binaen sakınılması mümkün olmayan bazı durumlarda esasında necis olan bazı maddelerin necis kabul edilmediğini söylemiştir. Buna örnek olarak farelerden korunmak gayesiyle kedilerin ahşap evlere alınması durumunda elbise veya döşeklerin üzerine bevl etmelerinden sakınılamayacağından dolayı kedinin idrarının necis kabul edilmeyeceği zikredilmektedir.[1] Aynı şekilde harman edilen buğdayın üzerindeki fare pisliklerinden sakınılamayacağından dolayı bu durumda fare pisliğinin de temiz kabul edileceği belirtilmiştir. Ancak kapların üzeri kapatılıp içine idrar ulaşmasına engel olunabileceğinden zaruret tahakkuk etmeyen bu durumda kedi ve farenin idrarı temiz kabul edilmez.[2] Buna göre tarlaya giren kedilerin engellenmesi ve idrar yapıp yapmadığı, yaptıysa hangi ekine yaptığının tespit edilmesi mümkün olmadığından ekinlerin üzerindeki idrar da zaruret sebebiyle temiz kabul edilir. Ayrıca kediler tarla da gezse de bitkiler üzerine idrar veya dışkılarını yapıp yapmadıkları kesin değildir. Bu bitkilerde de asıl olan temiz olmak olduğundan yakin(kesin) olan bir şey, şüphe ile ortadan kalkmaz. Dolayısıyla kedinin bizzat ekinler üzerine idrarını veya dışkısını yapıp yapmadığı tespit edilmeden ekinlere necasetin bulaştığı söylenemez.
Kedilerin ekinler üzerine idrarını veya dışkısını yaptığı görülmesi durumunda ekinlere necaset bulaştığı kesin olarak sabit olur. Ekinlerin üzerine yağmur yağmışsa toprağa bitişik olan ekinlerle birlikte kendisine necaset bulaşmış toprak temizlenmiş sayılır.[3] Kedinin idrar yaptığı taraf biliniyorsa o bölgedeki ekinlerin yıkanması yeterlidir. İdrar yaptığı yer biliniyor ancak ne kadar bir ekine idrarın bulaştığı bilinmiyorsa tahminen idrarın bulaştığı miktar tespit edilip ekinlerin herhangi bir kısmından alınan bu kadar ekin yıkanır ve diğer ekinler arasına konulur.[4] Bu şekide idrar bulaşan ekinler temizlenmiş sayılır.
[1] Ahmed b. Muhammed b. İsmâîl ed-Dûkātî et-Tahtâvî, Ḥâşiye ʿalâ Merâḳı’l-felâḥ (İstanbul: Daru’l-Hanefiyye, 2018), 1/301.
[2] Muhammed Emîn b. Ömer b. Abdilazîz el-Hüseynî ed-Dımaşkī İbn Âbidîn, Reddü’l-muḥtâr ʿale’d-dürri’l-muḫtâr (Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 2015), 1/575.
[3] Ebü’l-Mehâsin Fahrüddîn Hasen b. Mansûr b. Mahmûd el-Özkendî el-Fergānî Kâdîhan, Fetâvâ Ḳāḍîḫân (Beyrut: Dâru’l-Fikr, 2010), 1/17.
[4] Heyet, el-Fetâva’l-Hindiyye (Beyrut: Dâru’l-Fikr, 2014), 1/100.
